De Carausiaanse opstand (286-296 n.Chr.) was een episode in de Romeinse geschiedenis, waarin een deel van het Rijk zich afsplitste. De opstand werd geïnitieerd door een Romeins marinecommandant, Carausius, die zichzelf in Britannia tot keizer uitriep. Naast Britannia heerste hij ook over het noorden van Gallië. Zijn Gallische gebieden werden hem in 293 weer afhandig gemaakt door de westerse Caesar, Constantius Chlorus. Naar aanleiding van dit verlies kreeg Carausius in Britannia zelf te maken met een opstand en door zijn ondergeschikte Allectus vermoord. Britannia werd in 296 in opdracht van Constantius door generaal Asclepiodotus heroverd.